Pac Michał Kazimierz h. Gozdawa (zm. 1724), starosta wasilkowski, kasztelan połocki. Był synem Konstantego Władysława (zob.) i Aleksandry z Lisowskich. W r. 1667 lub 1668 ojciec cedował na jego rzecz starostwo wasilkowskie. P. był na sejmie elekcyjnym 1669 r. i podpisał zaprzysiężenie przez króla Michała paktów konwentów. Wg Niesieckiego jako porucznik chorągwi petyhorskiej wziął (wraz z ojcem) udział w bitwie chocimskiej (1673). Brak wiadomości o losach P-a w latach następnych. P. oddał głos na Augusta II z woj. witebskim. Na sejmie elekcyjnym 1697 r. był deputatem do paktów konwentów, podpisał koekwację praw stanów koronnych i litewskich. Dn. 1 X 1697 został kasztelanem połockim. Gdy wiosną 1698 nabrał rozmachu litewski ruch szlachecki i gdy pod hasłem utwierdzenia koekwacji doszło do samorzutnych zjazdów, którym ton nadawali przeciwnicy Sapiehów, również P. przyłączył się do tych działań. Sejmik żmudzki w Rosieniach, który zaczął obrady 23 VI 1698 obrał P-a na marszałka. W trakcie obrad P. oraz chorąży żmudzki Kazimierz Zaranek mieli oświadczyć szlachcie, aby udała się pod Grodno przeciw «nieprzyjaciołom wolności». W r. 1700 P. zjawił się pod Olkienikami na czele szlachty połockiej. Dn. 24 XI podpisał uchwalone tam postanowienie generalne W. Ks. Lit., mocą którego m. in. odsuwano Sapiehów od dóbr i urzędów. Jego podpis figuruje na akcie wileńskim zawierającym projekt przekazania Augustowi II dziedzicznej i absolutnej władzy na Litwie (tzw. postanowienie wileńskie).
W kwietniu 1702 P. jako marszałek sejmiku połockiego podpisał instrukcje dla posłów tego województwa do hetmana polnego lit. Michała Serwacego Wiśniowieckiego. P. był również obecny na wileńskim zjeździe szlachty litewskiej, który zebrał się 5 III 1703. Podpisał uchwały zjazdu wraz z aktem konfederacji wyrażającym wolę trwania przy Auguście II. W lecie 1715 znajdował się w Wilnie podczas obrad kierowanej przez hetmana w. lit. Ludwika Pocieja konwokacji generalnej, mającej ustalić podatki na wojsko, jego lokację po województwach oraz zabezpieczyć szlachtę przed dalszymi gwałtami i kontrybucjami saskimi. Z końcem 1716 r. P. zrezygnował z kasztelanii połockiej na rzecz swego bratanka pisarza w. lit. Krzysztofa Konstantego, ale z niewyjaśnionych powodów rezygnację wycofał.
Sytuacja majątkowa P-a w świetle materiałów przytoczonych przez Wolffa rysuje się niezbyt jasno. W pow. wołkowyskim woj. nowogródzkiego posiadał majątek Roś, który w r. 1687 cedował ostatecznie Janowi Domańskiemu. W r. 1688, wraz z bratem Mikołajem Andrzejem, star. kowieńskim, zakończył spór z podskarbim lit. Benedyktem Sapiehą o Balwierzyszki (w pow. kowieńskim woj. trockiego). Pacowie zrzekli się wszelkich praw do powyższego majątku. W grudniu 1688, wraz z matką, sprzedał Trojanowi Pakoszowi, sędziemu ziemskiemu połockiemu, cztery majątki w woj. połockim. Banicję na P-u uzyskiwali: w r. 1689 Stefan Wasilewski za zajazd na wieś Pieszczankę w pow. orszańskim (ustąpioną mu poprzednio przez P-a prawem zastawnym) oraz w r. 1690 Andrzej Potocki, kaszt. krakowski, za krzywdy wyrządzone poddanym we wsiach w pow. orszańskim. W r. 1718 P. wziął wraz z żoną w zastaw dobra czerejskie, a w r. 1723 nabył majątek Gile z folwarkiem Szczeglice również w pow. orszańskim. Scedowane mu przez ojca starostwo wasilkowskie przekazał w r. 1715 synowi Konstantemu Antoniemu. P. zmarł w r. 1724, przed 24 X.
Żonaty był P. trzykrotnie. Pierwszą żoną była poślubiona ok. r. 1670, nie znana nam z imienia Massalska (zm. ok. r. 1680), córka Stanisława (zob.), podkomorzego grodzieńskiego; w l. n. toczył długi spór o spadek z rodziną zmarłej żony. Ok. r. 1683 poślubił Teresę Balicką (zm. 1716). Trzecią żoną P-a (poślubioną ok. r. 1717) była Katarzyna z Karasiów, wdowa po Michale Perottim, pułkowniku królewskim (zm. wg Dworzaczka po r. 1747), po śmierci P-a wyszła ona za mąż za Wiszniewskiego, łowczego orszańskiego. Z drugiego małżeństwa pozostawił P. syna Konstantego Antoniego (zm. zapewne przed r. 1716), oraz córki: Mariannę, żonę kolejno: Hektora Karęgi, podstolego wiłkomierskiego, Michała Węsławskiego i Aleksandra Puciaty, star. poberlańskiego, oraz Zofię Annę, która poślubiła Michała Jana Tyzenhauza, star. inturskiego.
Dworzaczek; Żychliński, V 209, XIII 260; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Narbutt J., Dzieje wewnętrzne narodu litewskiego, Wil. 1843 II 31; Prusinowski J., Krupowicz M., Po ziarnie. Zbiorek pamiątkowy, Wil. 1861; Wolff J., Pacowie, Pet. 1885; – Diariusz sejmu walnego warszawskiego 1701–1702, W. 1962; Vol. leg., V 37, 868, 931, VI 39; Załuski, Epistolae, II 955; – B. Czart.: rkp. nr 470 s. 123 (J. Strutyński do J. Szembeka, Wilno 4 VIII 1715), nr 536, s. 171–2, nr 2115; B. PAN w Kr.: rkp. 6122.
Andrzej Link-Lenczowski